Электронлă вулавăш
Кĕнекесем
Кунта эсир кĕнекесен списокне куратăр. Вĕсене кĕртнĕ вăхăтпа йĕркеленĕ. Юлашкинчен кĕртнĕ кĕнекесем çулте, каярах кĕртнисем аяларах вырнаçнă.
Кĕнеке ячĕ çине пуснă хыççăн эсир унпа тĕплĕн паллашма пултаратăр: унта хайлавсен списокĕ пулĕ.
Полк ывӑлӗ
Хӗвел мулкачӗсем
Вӗре ҫӗлен
Вӗре ҫӗлен. В пересказе М.Д. Юмах. Хусан: Центральнӑй типографи, 1913. — 24 с.
© Центральная типография, 1913 ç.
Пахчапа мунча хуҫи
«Ялав» библитоеки, 6№, 6-мӗш кӑларӑм.
Василий Шукшин. Пахчапа мунча хуҫи.
Вырӑсларан Хветӗр Агивер куҫарнӑ.
Василий Алентей. Лаох. Хырсем ӗмӗрех ем-ешӗл. Повестьсем. Шупашкар: Чăваш АССР кĕнеке издательстви, 1970. — 93 с.
© Чăваш АССР кĕнеке издательстви, 1970 ç.
Ĕмĕр сакки сарлака. 5-мĕш кĕнеке
Мранька Н.Ф. Ĕмĕр сакки сарлака. Роман. 3-мĕш том. Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 1989. — 687 с.
Паллă писателĕн революци умĕнхи чăваш халăх пурнăçне кăтартса паракан романĕ.
© Чăваш кĕнеке издательстви, 1990 ç.
Ҫавраҫил
Пласкин Г. А. Çавраçил: Роман. — Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 1993. — 288 с.
Автор хăйĕн произведенийăнче революци хыççăнхи чăваш ялĕн сăн-сăпатне, хресченсен инкек-синкеклĕ те йывăр пурнăçне ăстан ӳкерсе кăтартнă. Романти тĕп геройсем, чăн пурнăçран илнĕскерсем, куç умне чĕррĕн тухса тăраççĕ. Писатель нэп вă-хăчĕпе колхозсем йĕркелеме тытăннă тапхăра çĕнĕ куçпа пăхса хаклать.
© Чӑваш кӗнеке издательстви, 1993 ҫ.
Ĕмĕр сакки сарлака. 4-мĕш том
Мранька Н.Ф. Ĕмĕр сакки сарлака. Роман. 4-мĕш том. Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 1989. — 608 с.
Паллă писателĕн революци умĕнхи чăваш халăх пурнăçне кăтартса паракан романĕ.
© Чăваш кĕнеке издательстви, 1989 ç.
Пурнӑҫ утравӗсем
Дмитриев А.Г. (Ырьят) Пурнӑҫ утравӗсем. — Ульяновск, 2013. — 333 с.
Мӗн вӑл пурнӑҫ? Мӗн вӑл юрату? Этем ывӑл-хӗрне авалтанпах канӑҫ паман ыйтусем. Хуравӗсене кашни хӑйле парать. Анчах ку ансат ӗҫ мар. Автор ку е вӑл ыйтусене хӑй сӑввисемпе хайлавӗсенче чӗри витӗр кӑларса хуравлать.
© Ырьят (Дмитриев) А.Г., 2013
© Составление, оформление. Редакция газеты «Канаш», 2013
Хум пӑшӑлтатӑвӗ
Карягина М.Ф. Хум пӑшӑлтатӑвӗ. Сӑвӑсем. — Шупашкар: П-п: «Пӑлхар», 1995. — 128 с.
Марина Карягинӑн чӑваш поэзийӗнчи хӑйне евӗр уҫӑмлӑ, ҫепӗҫ, пысӑк туйӑмлӑ сассине ҫак кӗнекене вуласан пӗлме пултаратӑр.
Электронлă вулавăш
Кĕнекесем
Кунта эсир кĕнекесен списокне куратăр. Вĕсене кĕртнĕ вăхăтпа йĕркеленĕ. Юлашкинчен кĕртнĕ кĕнекесем çулте, каярах кĕртнисем аяларах вырнаçнă.
Кĕнеке ячĕ çине пуснă хыççăн эсир унпа тĕплĕн паллашма пултаратăр: унта хайлавсен списокĕ пулĕ.
Вăхăт таппи
Аркадий Ĕçхĕл. Вăхăт таппи. Статьясем. — Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 1982. — 304 с.
Ку кĕнекене паллă чăваш писателĕ Аркадий Эсхель кулленхи пурнăç кăларса тăратакан çивĕч ыйтусемпе çырнă статьясене, чăвашсен литературăпа искусствăри паллă çыннисене халалланă очерксене кĕртнĕ.
© Чăваш кĕнеке издательстви, 1982 ç.
Пограничниксем
Василий Алентей. Пограничниксем. — Шупашкар: Чăваш АССР государство издательстви, 1955. — 32 с.
Кĕнекере Василий Алентейĕн калавĕсене тупма пултаратăр.
Куçа-куçăн
Степан Аслан. Куçа-куçăн. Капкăн библиотеки 2(35)№. Шупашкар, КПСС Чăваш обкомĕн издательстви, 1977. — 42 с.
Чăвашсен паллă çыравçи Степан Степанович Аслан — «Ахрат», «Алла-аллăн», «Хăват», «Сехмет» романсемпе ытти чылай-чылай кĕнекесен авторĕ — кулă-шӳт çын ĕмĕрне тăсма пулăшнине самантлăха та манмасть, «Капкăн» валли калав çине калав çырать. Çапла ывăнма пĕлмесĕр ĕçле-ĕçле, канма пĕлмесĕр шӳтле-шӳтле утмăла çитрĕ вăл. Çитмĕле те çитĕ, унтан — сакăрвуннăпа тăхăрвунна. «Хăш чух кулмасăр чун ниепле те тӳсмест, — тет Степан Степанович. — Ара, путишле ĕç-пуç тупăнсах тăрать-çке пурăнан пурнăçра. Пĕри урлă пусса йăнăш тăвать, тепри кукăр аллипе ăна-кăна çаклатма тăрăшать, виççĕмĕшсем ӳсĕр пуçăн çапкаланса çӳреççĕ, янттине хапсăнаканнисем те пур. Вĕсемпе эпĕ. »
Вĕсемпе Степан Аслан куçа-куçăн калаçма именсе тăмасть, калас сăмаха тӳррĕн, пĕр кукăртмасăр калать, айăпа кĕнисене пит те вырăнлă йĕпле-йĕпле илет. Эппин, вулакансем, паллашар-ха вăл «Куçа-куçăн» мĕнлерех калаçнипе, паллашар та унăн ĕçне хак парар.
Кулăш кустăрми
Çĕпритун Шăпчăк. Кулăш кустăрми. — Вăрнар: Вăрнар типографийĕ, 1992. — 84 с.
Шӳтлĕ калавсемпе йĕплĕ сăвăсем. Петĕр Ялкирпа И. Иванов пухса хатĕрленĕ.
© Чăваш кĕнеке издательстви, 1992 ç.
Тантăшсем
Григорий Алентей. Тантăшсем. Виçĕ калав. Шупашкар, Чăваш АССР государство издательстви, 1952. — 42 с.
Ку кĕнекене Григорий Алентейĕн виçĕ калавĕ кĕнĕ: «Тантăшсем», «Вагонра», «Туссем».
© Чăваш АССР государство издательстви, 1952.
Ял калавĕ
Степан Аслан. Ял калавĕ. Шупашкар, Чăваш АССР кĕнеке издательстви, 1963. — 102 с.
Ку кĕнекене Степан Асланăн калавĕсемпе очеркĕсем, фельетонĕсем тата «Юман паттăр» юмах кĕнĕ. Вĕсенче вулакан ял пурнăçĕпе çывăхрах паллашма пултарĕ.
© Чăваш АССР кĕнеке издательстви, 1963 ç.
Том Сойер темтепĕр курса çӳрени
М. Твен. Том Сойер темтепĕр курса çӳрени. Шупашкар, Чăваш кĕнеке издательстви, 1979. — 232 с.
«Том Сойер темтепĕр курса çӳрени» — хаваслă, çав вăхăтра тарăн шухăша яракан кĕнеке. Пĕр ĕмер каялла Америкăри пĕчĕкрех хулара пурăннă Том Сойер ятлă арçын ача çинчен çырса кăтартнă унта.
Чăвашла Феодосия Ишетер куçарнă.
© Чăваш кĕнеке издательстви, 1979 ç.
Сăвăсемпе поэмăсем
Айхи Г.Н. Сăвăсемпе поэмăсем. — Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 1994. — 239 с.
Кĕнекене чăвашсен паллă поэчĕн Геннадий Айхнн тĕрлĕ çулсенче çырнă сăввисемпе поэмисене кĕртнĕ. Поэтшăн чи кирли — чун ирĕклĕхĕпе шухăш гармонийĕ, вăл çынсем хушшинче тăванлăхпа ирĕклĕхĕн сывă туйăмне шырать.
© Чăваш кĕнеке издательстви, 1994 ç.
Ĕмĕр сакки сарлака. 3-мĕш том
Мранька Н.Ф. Ĕмĕр сакки сарлака. Роман. 3-мĕш том. Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 1989. — 608 с.
Паллă писателĕн революци умĕнхи чăваш халăх пурнăçне кăтартса паракан романĕ.
© Чăваш кĕнеке издательстви, 1989 ç.
Çут пайăрка
Валери Туркай пухса хатĕрленĕ.
Воробьев А.А. Çут пайăрка. Сăвăсем. — Шупашкар: «Çĕнĕ Вăхăт», 2012. — 224 с.
Кĕнекере Çеçпĕл Мишши ячĕллĕ преми лауреачĕн, Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин ветеранĕн Алексей Александрович Воробьевăн (1922-1976) сăввисем пичетленеççĕ. Алексей Воробьĕв хайлавĕсем — нумай нациллĕ Раççей литературин пуянлăхĕ. Вĕсенче тĕп вырăнта — тăван çĕршыва, тăван тавралăха тата Çынна юратни, ырă сунни.
Сăвăсен пуххи Чăваш Республикинчи Çеçпел Мишшин обществăлла ыркăмăллăх фончĕн йышăнăвĕпе килĕшӳллĕн кун çути курать.
Рассказы на чувашском языке 6 класс
Театр – это особый вид искусства. И хотя он пользуется сейчас очень большой популярностью, он заслуживает на внимание и любовь зрителей.
Мне кажется, что театр – одно из самых трудных искусств. Ведь он сочетает в себе и литературу, и актерскую игру, и музыку. Чтобы сделать качественный спектакль надо много усилий большого количества людей и от каждого из них зависит успех спектакля. Прежде всего, берется какой-то образец литературы за основу, но текст – это одно, а игра на сцене – это другое. Дальше вступает в игру воображение продюсера – он видит все действо под неким определенным углом и свое видение он должен донести до актеров.
Актеры в свою очередь должны не просто прочитать и понять текст, а прожить жизнь своего героя, почувствовать его, побывать в чужой жизни. Играть на сцене, я думаю, гораздо труднее, чем в кино. А в кино снимают много дублей, а когда актер выходит на сцену в театре, он имеет только один шанс, чтобы убедить зрителей в правдивости действа. У него должно быть идеально все: речь, жесты, мимика, тембр голоса, интонация. Он должен сказать зрителям свои слова так, чтобы они видели не актера, а персонажа, чтобы они поверили. Это очень сложно!
Для того, чтобы поставить спектакль, надо также иметь надлежащие костюмы. Сюда привлекаются дизайнеры и костюмеры, которые в одежде для актеров должны отразить описываемую эпоху, передать положение персонажей – бедные они или богатые? В какое время они жили? Аккуратные они или не очень? Когда зритель видит нового персонажа на сцене – он должен понять, кто это и хотя бы с первого взгляда попытаться предвидеть его назначение. Декорации, музыка, свет – все это тоже имеет большое значение. Время, удачное звуковое сопровождение усиливает общее впечатление от спектакля.
Итак, театр – очень сложный вид искусства, но почему-то сегодня не является очень популярным. Сегодня театр вытесняется фильмами, люди массово посещают кинотеатры, а не театры, кроме того, любимые фильмы можно смотреть и дома, в Интернете. А поход в театр для большинства кажется чем-то скучным и неинтересным.
Можно предположить, что это из-за того, что никто не заинтересован в том, чтобы рекламировать театр, делать его более популярным. Кого приучают любить это искусство с детства, то есть частично это зависит от того, какие вкусы привили в семье.
Таким образом, театр – это прекрасно, интересно и полезно! Каждый человек должен хотя бы раз в жизни побывать в театре, увидеть настоящий спектакль. Лично для меня театр – это интересно. Я посещаю занятия в театральном кружке при школе, и мы время от времени устраиваем спектакли и принимаем участие в районных конкурсах, но своего театра в городе не имеем. Нам иногда устраивают экскурсии в столичных театрах. Это бывает очень редко, но оставляет невероятное впечатление. Моя театральная группа очень любит смотреть спектакли на большой сцене и представлять себя там! Наш кружковый руководитель пытается нас приобщить к этому искусству, всячески заинтересовывает нас в этом, она организует с нами спектакли, своими руками делает костюмы и декорации и мы ей очень благодарны за то, что она делает нас ближе к театру. Переведите текст
Детские рассказы чувашского просветителя и педагога И.Я.Яковлева (на чувашском языке)
Страницы работы
Содержание работы
Сирĕн автан çапла-и?
Эпĕ пĕчĕкçĕ чухне пĕрре анне пуçланă чăлха çыхма тытăнтăм. Çыха пĕлмесĕр çиппине пĕтĕмпе чăлхăнтарса пĕтертĕм.
Анне çакна курчĕ те:
Манăн Михала ятлă юлташ вĕр çĕнĕ пушă яврĕ. Çав пушшипе куракана пĕрне çапатчĕ. Пĕрре çапла çисе ларакан йăмăкĕ патне пычĕ те пушшипе шарт! тутарчĕ пуçĕнчен. Йăмăкĕ йĕре пуçларĕ. Амăшĕ илтрĕ те чупса та кĕчĕ. Михаларан пушшине туртса илчĕ те хăйне çаптара пуçларĕ.
Çапа пĕлмен пушă хăйне çаврăнса тивнĕ тесе çавăнпа каланă пулĕ.
Пĕр çын хăйĕн айĕнчи лашине виçĕ кун шыранă тет. Пĕр яла пырса ыйтать тет:
— Лаша курмарăр-и? – тесе.
Тата тепĕр яла пырса ыйтать тет:
Çапла ялтан яла тек çÿрет тет. Çÿресен-çÿресен пĕр ăслăрах çынна тĕл пулчĕ тет те:
— Эсĕ ăçта та пулин ют лаша çÿренине курман-и? – тесе калать тет.
— Çук, курман. Хăçан çухалнă сан лашу? – тесе каларĕ тет.
Хайхи ут çинчен анса пăхрĕ тет те лашине:
Пирĕн Хураçка ятлă пысăк йытă пурччĕ. Эпĕ ăна хĕлле пĕчĕкдĕ çунана кÿлтĕм. Хам çуна çине лартам та:
Пĕр аслă кÿлĕре чăвашсем, вырăссем, мăкшăсем пулă сĕрее çÿpeççĕ тет.
Чăвашсем сĕрее кăлармассерен:
Мăкшăсем сĕрее кăлармассерен:
ÇУХАЛНĂ УКÇА ТУПĂННИ.
Пĕр çын пуçĕнчи çĕлĕкне аллипе ячĕ тытрĕ тет. Вара çавне пĕлчĕç тет вара.
Пĕр ачанăн кулачă çиесси пит килнĕ тет, ашшенĕ пасара каймассерен кулачă илсе кил тесе ярать тет.
Пĕре пасар кунĕ ашшĕ çакнă хутаçа çăкăр чиктерет тет те кăк кăклама ертсе каять тет. Ана çине çитсен:
Хай ача кăклать- кăклать тет те çăкăрне пырса пăхать тет – çăкăр кулачă пулман тет. Пăртак тăрсан татах пăхать тет, татах пулман тет.
Каçалла та суланса пырать тет, ĕнтĕ хырăмĕ темĕн пекех выçса кайрĕ тет çакăн – çăкăр çаплах кулачă пулман тет. Касать тет те çăкăра тăвăр сапса çиет тет – ай-ай тутланса кайнă тет çăкăр, кулачăран та тутлă тет.
Тепĕртакран ашшĕ пасартан таврăнчĕ тет.
— Çăкăр кулачă пулчĕ –и, ывалăм? – тесе ыйтать тет.
Пĕр карчăкăн ĕнепе качака таки пулнă. Ĕнепе качака таки кĕтĕве пĕрле çÿренĕ. Ĕни сунă чухне пĕртте тăп тăман. Пĕрре карчăк тăвар сапса çăкăр илсе тухнă та ĕнене йăпатса:
Карчăк ăна ал шăллипе хăмсарать. Качака таки шăпах тăрать, тапранмасть те. Вăл карчăк ĕнине тăп тăрсан çăкăр парăп тенине ман-ман.
Карчăк качака таки итлеменнине курать те ăна патак илсе çаптаркаласа ярать. Качака таки кайсан карчăк каллех ĕнине çăкăр парса йăпата пуçлать.
Хайхи аяккарах каять те чупса пырса тараст! тутарать карчăка. Карчăк сĕчĕ-мĕнĕпех пăлтăр-палтăр чикеленсе кайрĕ тет вара.
Туман тихан пилĕкне ан хуç теççĕ çав.
Икĕ çын пĕрлешсе ĕçе кайнă тет, ĕçлесе виçĕ тенкĕ укçа тупнă тет. Çав укçана уйăраймасăр тавлашса виçĕ кун ирттерчĕç тет. Алла тавлашса ирттериччен тата виçĕ кун ĕçленĕ пулсан миçешер тенкĕ тивĕччĕ вĕсене?
Ахаль тăриччен кĕрĕк аркине те пулин йăвала теççĕ.
Тилĕ иçĕм çырли пахчи патне пырса тăнă тет. Иçĕм çырли çупкăмĕсем пахчара ярăмăн-ярăмăн çакăнса тăраççĕ тет. Тилĕ икĕ уранăн та тăрса кармашса пăхать тет, сиксе те пăхать тет, çырлине ниепле ярса илеймест тет. Шалт супса пĕтрĕ тет те хайхи кайрĕ тет вара мăйне-куçне пăркаласа:
Виçĕ çын утта кайнă тет. Вĕсен лаши лачакана путса ларнă тет. Çыннисем пĕри Каринкке ятлă, тепри Емелкке ятлă, висççĕмĕшĕ Çаманкка ятлă пулнă тет. Çаманкка калать тет:
Сармантейĕн сарă чăххи сарă çăмарта тунă; ăна шăши пынă та хÿрипе çапса çĕмĕрнĕ. Сармантей те йĕрет, сарă чăххи те какалать. Хапхи калать:
Анать вăкăр шыва куллен-кун.
— Хапха, эсĕ мĕншĕн уçăлса хупăнатăн? — тет.
— Манăн та мĕкĕрсе анас, — тет. Мĕкĕрсе анать шыв хĕррине. Шыв калать:
— Мĕншĕн, вăкар, мĕкĕретĕн?
— Мĕкĕрмесĕр, — тет. — Сармантейĕн сарă чăххи сарă çăмарта тунă; ăна шăши пынă та хÿрипе çапса çĕмĕрнĕ. Сармантей те йĕрет, сарă чăххи те какалать, хапхи те уçăлса хупăнать.
Эпир ака-суха çинче тата кĕркунне те каçсеренех лашасемпе çаран çине выртма каяттăмăр.
Пирĕн выртма çаранĕ хамăр ялтан инçех мар, пĕр-икĕ çухрăмран та ытла пулмĕ. Вăл çаран икĕ ял хушшинче: пĕр вĕçĕнче пирĕн ял, тепĕр вĕçĕнче, пĕр-ик çухрăмра, урăх ял. Икĕ енче икĕ лутра сăрт. Варринче пĕчĕкçеççĕ çырма юхса выртать. Çырма тăрăх унта-кунта хура хăва тĕмĕсем ÿсеççĕ. Çав çарана эпе лашасемпе темиçе те кайнă. Каймассерен унта ачасем пĕр-пĕр вăйа туртса кăларатчĕç.
Пĕрре çапла эпĕ кĕркунне выртма кайрăм. Кĕрхи каç пит тĕттĕм те сулхăн пулать; çавăнпа çĕр каçиччен урасем шăнса кÿтсех каяççĕ. Ачасем пурте пĕр çĕре пухăнчĕç те:
Çапла шуйăхкаласа тăнă çĕре хамăр ял насусĕ киле пapать кĕмсĕртеттерсе. Ун хыççăнах тата хамăр ялтан та, тепĕр ялтан та çуран çынсем чупа-чупа çитрĕç. Насуспа килекенсем пирĕн пата пырса чарăнчĕç те ни вăрçаймаççĕ, ни ятлаймаççĕ пире. Хăранипе шап-шурă шурса кайнă хăйсем. Пĕççисене шарт! çапаççĕ.
— Эпир сирĕн ял çунать пулĕ тесе тата! – теççĕ пирĕн ялсем.
Лашисене кăшт кантарчĕç те кайрĕç вара килелле шалтăртаттарса.
Кĕркунне кăткăсен туллине нÿр çапнă. Вĕсем ăна типĕтме тытăнна. Пĕр выçă аптранă шăрчăк вĕсенчен çиме ыйтнă.
— Епле эсĕ çулла ху валли çиме хатĕрлеймерĕн? – тесе каларĕç тет кăткăсем кăна.
— Манăн та хумханас, — тет. Пĕр çĕнĕ çын шыв ăсма анать:
— Шыв, мĕншĕн хумханатăн? — тет.
— Хумханмасăр, — тет. — Сармантейĕн сарă чăххи сарă çăмарта тунă; ăна шăши пынă та хÿрипе çапса çĕмĕрнĕ. Сармантей те йĕрет, сарă чăххи те какалать, хапхи те уçăлса хупăнать, вăкăрĕ те мĕкĕрет, тет.
— Манăн та пĕр витрине çапса çĕмĕрес, — тет. Çапса çĕмĕрет витрине. Киле таврăнать. Хунямăшĕ чуста çăрать.
— Кин, мĕншĕн хăрах витрепе анчах ăсса килтĕн? — тет.
— Ăсса килмесĕр, — тет. — Сармантейĕн сарă чăххи сарă çăмарта тунă; ăна шăши пынă та хÿрипе çапса çĕмĕрнĕ. Сармантей те йĕрет, сарă чăххи те какалать, хапхи те уçăлса хупăнать тет, вăкăрĕ те мĕкĕрет, шыв та хумханать, тет.
— Манăн та чустана кăларса ывăтас, — тет. Кăларса ывăтать.
Ывалĕ кайнă вăрмана. Таврăнать вăрмантан. Ывăлĕ калать:
— Мĕншĕн яшка пĕçермерĕр? — тет. Амăшĕ калать:
— Сармантейĕн сарă чăххи сарă çăмарта тунă; ăна шăши пынă та хÿрипе çапса çĕмĕрнĕ. Сармантей те йĕрет, сарă чăххи те какалать, хапхи те уçăлса хупăнать тет, вăкăрĕ те мĕкĕрет, шыв та хумханать, çĕнĕ çын та хăрах витрине çапса çĕмĕрнĕ.
— Манăн та хăрах атта кăларса ывăтас, — тет. Кăларса ывăтать.
Кашкăр пĕр путек çырма хĕрринче шыв ĕçнине курнă. Çак путеке ун пит тытса çиесси килсе каинă. Кăна ку ăçтан та пулин айăпласшăн кăшкăрса пăрахса калать:
Кашкăр çапла шалт çилленсе çитнĕ те каланă:
Пирĕн атте пасара каймассерен пирĕн валли кулачă илсе таврăнатчĕ. Пĕрре çапла пасартан таврăнсассăн атте пурсăмăра та пĕрер татăк кулачă валеçсе пачĕ. Мана ыттисенчен сахал панă пек туйăнчĕ. Эпĕ кулача илмесĕр, йăлăнтарса, пĕр кĕтесе кайса лартăм.
Атте ман еннелле çаврăнса пăхрĕ те:
Эпĕ пĕр чĕнмесĕр ларатăп. Атте манă панă кулачă татăкне илчĕ те йăмăксене валеçсе пачĕ:
— Мейĕр, çийĕр Иван татăкне, вăл кĕтесре йăлăнтарса лартăр-ха! – терĕ.
Çын аллинчи кукăль пысăккăн курăнать тесе ахаль каламан çав ваттисем.
Яковлев И. Я. Ача-пăча калавĕсем / И. Я. Яковлев. – Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд-ви, 2013.
Тĕттĕм пулчĕ. Тăманасем вăрманта варсем тăрăх çиме шырасa вĕçсе çуре пуçларĕç. Пĕр пысак карсак уçланка сиксе тухрĕ те ларса юсанкала пуçларĕ. Çамрăк тăмани калать:
— Мĕншĕн эсĕ çав мулкача тытмастăн?—тет.
— Пысак ытла, вай çитес çук: эсĕ ăна çаклатăн та, вăл сана чăтлаха сĕтĕрсе кĕрĕ,—тет.
Çамрăк тăмани калать:
— Ак эпĕ ăна хăрах урапа çаклатам та теприпе часрах йываçран ярса тытам,— тет.
Унччен те пулмасть, çамрăк тăмани карсак çине ярăнать анать. Хайхискер чăнах та хăрах урипе ăна çурăмĕнченярсаилет те, мĕнпур чĕрни кунăн ăшне кĕрсех каять, тепĕр урине часрах йывăçран çаклатса илме хатĕрлет. Мулкачи сĕтĕре пуçласанах, тăмана часрах тепĕр урипе йывăçран ярса тытатьте шухашлать: каяймăн ĕнтĕ, тет. Мулкачи карт туртăнать те тăманана çурать пăрахать. Вара тăманан хăрах пĕççи йывăç çине юлать, хăрах пĕççи мулкачă çурăмĕ çине каять.
Тепĕр çул çак мулкача кайакçă тытать, тет. Вара ун çурăмĕнчи ÿт илсе ларнă тăмана чĕрнисене курса: ку чĕрнесем кунта аçтан килсе ларнă-ши тесе шалт тĕленчĕ, тет.
Презентация по чувашскому языку на тему «Чаваш Ен» (6 класс)
Описание презентации по отдельным слайдам:
Чăваш Республики Раççей картти çинче Чăваш Республики
Чăваш Республики Чува́шская Респу́блика — Чувашия — субъект Российской Федерации. Площадь: 18 300 км² Дата основания: 24 июня 1920 г. Столица: город Чебоксары
Чăваш Енре 1 миллион та 231 пин ытла çын пурăнать. Кунта 128 наци çынни 68% 27%
Паллă вырăнсем Анне монуменчě Гидроэлектростанци Чăваш вăрманě Залив Введени соборě И.Я Яковлев палăкě
Хуласем Улатăр Çěмěрле Етěрне Çěрпÿ Канаш Куславкка Сěнтěрвăрри
Чăваш халăхě хăнасене тарават Хуран кукли Шăрттан Тултармăш
РЕФЛЕКСИВЛӐ ЭКРАН Сегодня я узнал(а)… Было интересно… Было трудно… Я выполнял(а) задания… Я понял(а), что… Теперь я могу… Я научился(ась)… У меня получилось… Я смог(ла)… Я попробую… Меня удивило… Урок дал мне для жизни… Мне захотелось… Расскажу дома, что……
Кăмăл кěвви» сăмахěсен пěр тěслěхě Ĕçлерěмěмěр тăрăшса Хамăн тантăшпа пěрле. Нумай пěлесчě тесе, «Пиллěк» илесчě тесе.
РЕФЛЕКСИВЛӐ ЭКРАН Паян эпӗ пӗлтӗм… Кӑсӑк пулчӗ… Йывӑр пулчӗ… Эпӗ халь ӑнлантӑм… Эпӗ ӗҫсене пурнӑҫларӑм… Эпӗ пултартӑм… Мана тӗлӗнтерчӗ… Килте каласа паратӑп…
Презентация подготовлена для проведения урока по теме «Чаваш Ен» (Чувашия). Она знакомит учащихся территорией, государственными символами и языками, достопримечательностью Чувашского края. В Чувашии бок о бок проживают представители 128 национальностей. Своеобразна тут и национальная кухня.
На последних 3 слайдах дается материал для проведения рефлексии.
Номер материала: ДБ-328097
Не нашли то что искали?
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
Итальянский учитель дал детям задание на лето и прославился
Время чтения: 4 минуты
Время чтения: 1 минута
Треть россиян за полгода не прочли ни одной книги
Время чтения: 1 минута
Вузы в Москве перейдут на удаленку из-за ситуации с COVID-19
Время чтения: 1 минута
Рособрнадзор: почти половина учителей не дотягивает до базового уровня подготовки
Время чтения: 2 минуты
Дети воспринимают голосовых помощников как живых существ
Время чтения: 3 минуты
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.