Учим польский: ТОП самых известных сказок для изучения польского языка
На этой неделе сайт Polsha24 вновь обращается к теме изучения польского языка и предлагает читателям очередную действенную методику. Нынешний метод отлично подойдет новичкам и тем, кто учит польский язык вместе с детьми.
Итак, в этот раз будем знакомиться с польской речью с помощью сказок. Не всех подряд, а тех, которые известны каждому из нас с самых ранних лет. Такой метод удобен тем, что суть сказки вы и так знаете, а польские слова, которые в ней используются – очень просты в произношении и главное – в запоминании.
Начать советуем с одной из самых любимых всеми детьми сказки «Репка». На польском ее название звучит как «Rzepka». Польский вариант сказки отличается тем, что написана она в стихах, а значит, даже если вы не знаете точно, как прочесть то или другое слово, можете просто догадаться, подобрав рифму. Например:
Zasadził dziadek rzepkę w ogrodzie,
Chodził te rzepkę oglądać co dzień.
Wyrosła rzepka jędrna i krzepka,
Schrupać by rzepkę z kawałkiem chlebka!
Więc ciągnie rzepkę dziadek niebożę,
Ciągnie i ciągnie, wyciągnąć nie może!
Zawołał dziadek na pomoc babcię:
„Ja złapię rzepkę, ty za mnie złap się!».
I biedny dziadek z babcią niebogą
Ciągną i ciągną, wyciągnąć nie mogą.
Babcia za dziadka,
Dziadek za rzepkę,
Oj, przydałby się ktoś na przyczepkę.
Это лишь небольшой отрывок из сказки, но и по нему ясно, что читается она очень просто, а на слух воспринимается без особых усилий.
Еще один отличный вариант для начинающих изучать польский язык – сказка «Кот в сапогах» или «Kot w Butach». Сказка написана в прозе, но читается легко. Многие слова понятны без словаря, а смысл предложений легко угадывается в контексте. Вот небольшая часть сказки в качестве наглядного примера:
«Pewien młynarz pozostawił dzieciom w spadku wszystkie swoje dobra. A miał on tylko młyn, osła i kota. Dzieci prędko tym się podzieliły, nie wzywając sędziego ani notariusza. Ci bowiem zjedliby do cna ich ubogi spadek.
Syn najstarszy wziął młyn, średni osła, a dla najmłodszego pozostał kot. Najmłodszy był niepocieszony, że mu przypadł taki lichy udział.
— Nie trap się, gospodarzu. Daj mi tylko wór i każ mi uszyć parę butów, abym mógł łazić po zaroślach, a zobaczysz, że twój udział w spadku nie jest taki marny, jak sądzisz.
Chociaż jego pan niewiele stawiał na to gadanie, przecież rad był, że kot chce mu dopomóc w biedzie. Widział bowiem nieraz, jakich to zwinnych i szczwanych sztuk dokazywał łapiąc szczury i myszy, kiedy to krył się w mące i udawał trupa lub zawieszał się na łapach».
Еще один знаменитый шедевр детской литературы – сказка «Волк и семеро козлят» или «O wilku i siedmiu koźlątkach». Текст написан очень просто и доступно и подойдет даже для самых первых занятий по польскому языку. Читается на одном дыхании. Словарь для понимания и перевода слов с польского не нужен. Вот несколько абзацев в качестве примера:
«Była sobie kiedyś koza. Miała ona siedem koźlątek, a kochała je tak, jak tylko matka potrafi kochać swoje dzieci. Pewnego dnia wybrała się do lasu po jedzenie. Przywołała całą siódemkę i rzekła: «Drogie dziatki, muszę wyjść do lasu. Bądźcie grzeczne, gdy mnie nie będzie, zamknijcie drzwi i miejcie się na baczności przed wilkiem! Jeśli uda mu się wejść, pożre was ze skórą i kośćmi. Łotr umie się przebrać, ale poznacie go po chropawym głosie i czarnych łapach.»
Koźlątka zaś rzekły: «Droga matko, Będziemy mieć się na baczności, nie troszcz się o nas». Koza zabeczała i ruszyła spokojna w drogę.
Ni trwało długo, a zapukał ktoś do drzwi domu i zawołał: «Otwórzcie, drogie dziatki, wasza mama przyszła i każdemu coś przyniosła!» Lecz koźlęta poznały po chropawym głosie, że to był wilk. «Nie otworzymy,» zawołały, «Nie jesteś naszą mamą. Ona ma cienki i łagodny głos, a twój głos jest chropawy. Jesteś wilkiem!»
Четвертый вариант известной сказки для изучения польского языка – сказка «Красная шапочка» или «Czerwony Kapturek». Написана, как и предыдущие сказки, простым доступным языком, так что понять ее содержание будет несложно даже новичкам.
«Była sobie raz mała słodka dzieweczka, którą każdy pokochał, kto ją tylko zobaczył, a najbardziej kochała ją babcia, która nie wiedziała wprost, co jeszcze jej dać. Pewnego razu podarowała jej kapturek z czerwonego aksamitu, a ponieważ bardzo ładnie jej leżał, nie chciała nosić niczego innego. Odtąd nazywano ją więc Czerwonym Kapturkiem. Pewnego dnia matka rzekła do dziewczynki. «Chodź, Czerwony Kapturku, masz tu kawałek placka i butelkę wina. Zanieś to babci, bo słaba jest i niedomaga. Babcia bardzo się ucieszy. Ruszaj w drogę nim nastanie upał, a idź ładnie i nie zbaczaj z drogi, bo inaczej sobie karku trącisz i babcia niczego nie dostanie. A gdy wejdziesz do izby, nie zapomnij powiedzieć Dzień Dobry i nie rozglądaj się po wszystkich kątach.»
Пятый прекрасный пример известной сказки на польском языке – «Сказка о рыбаке и рыбке», которая в польском варианте звучит как «O rybaku i jego żonie». Кстати, дословный перевод ее немного отличается от русской версии, но суть – аналогична, а потому вполне понятна.
«Był sobie raz rybak i jego żona. Mieszkali razem w starej budzie blisko morza, a rybak chodził codziennie nad morze i łowił i łowił i łowił. Tak sobie raz siedział ze swoją wędką i patrzył na czystą wodę, siedział, siedział i siedział.
Wtem wędka opadła na dno, głęboko, głęboko w dół, a gdy zaczął ciągnąć ją do góry, wyciągnął wielką rybę. A wtedy ryba rzekła do niego: «Wysłuchaj mnie rybaku i pozwól mi żyć. Nie jestem prawdziwą rybą, lecz zaklętym księciem. Co ci to da, jeśli mnie zabijesz. Nie będę ci smakował. Wypuść mnie do wody i pozwól mi odpłynąć!»
«No,» powiedział rybak, «Nie musisz tyle gadać. Nie zabiję przecież ryby, co umie mówić. Wypuszczę cię i płyń sobie, gdzie chcesz.» Wpuścił ją więc do jasnej wody, a ryba popłynęła na samo dno zostawiając za sobą długą smugę krwi. Rybak zaś wstał i poszedł do swojej baby, która czekała w ich starej budzie.»
Также отлично подойдут для начинающих сказки Muzykanci z Bremy (Бременские музыканты), Złoty kluczyk (Золотой ключик), Śpiąca królewna (Спящая красавица) и другие. Конечно, тексты всех сказок можно без особого труда найти в Интернете, но для улучшения эффекта все же рекомендуем приобрести книжный вариант с большими буквами и яркими картинками. А для закрепления знаний можно поискать аудио-версии этих сказок и прослушать, как правильно звучат те или иные слова на польском, как ставить ударение и с какой интонацией читают сказки сами поляки.
Тексты для чтения на польском языке с произношением и переводом
Часть 5. Сказка «Liczenie owiec»
Продолжим упражнения в чтении. На этот раз мы будем читать и переводить польскую сказку. Советую предварительно прочитать статью Польские слова – «ложные друзья переводчика». Найдите там слова: liczba, przeciwny, właśnie, zapytać, zasada, zastanowić się. Они пригодятся вам при чтении сказки.
Сказка достаточно длинная, поэтому поделим ее на несколько частей. Сначала прочитайте первую часть два – три раза. Читайте вслух, это поможет вам понять текст. Если непонятно какое-то слово, продолжайте читать и попытайтесь понять общий смысл фрагмента. После этого сверьтесь с ответом.
Часть 1
Liczenie owiec
Pewien mały baranek o imieniu Bronek był z tego znany, że lubił długie wieczory. Wbrew zasadom, jakie panowały w życiu owiec, baranek nie chodził spać po zapadnięciu zmroku. Przeciwnie, właśnie w tym momencie wstępowała w niego chęć zabawy i robienia wszystkiego innego, poza spaniem.
Rodzice baranka każdego wieczoru zastanawiali się, jak ułożyć go do snu. Śpiewanie kołysanek nie skutkowało. Przeciwnie, baranek przyłączał się do śpiewania i o spaniu nie było mowy. Opowiadanie bajek na dobranoc również nie pomagało. Na końcu każdej bajki baranek pytał o dalszy jej ciąg i zamiast senny robił się bardziej żwawy.
Перевод:
Liczenie owiec [личэне овец] – подсчет овец
Pewien mały baranek o imieniu Bronek był z tego znany, że lubił długie wieczory [пэвен маўы баранэк о именю бронэк быў с тэго знаны, жэ любиў дўуге вечоры] – один маленький барашек по имени Бронек был известен тем, что любил долгие вечера.
Wbrew zasadom, jakie panowały w życiu owiec, baranek nie chodził spać po zapadnięciu zmroku [вбрэф засадом, яке пановаўы в жыҷю овец, баранэк не ходҗиў спаҷь по западненцю змроку] – вопреки принципам, которые господствовали в жизни овец, барашек не шел спать при наступлении сумерек.
Przeciwnie, właśnie w tym momencie wstępowała w niego chęć zabawy i robienia wszystkiego innego, poza spaniem [пшэҷивне, вўащьне ф тым момэнҷе встэмповаўа в него хэнҷь забавы и робеня фшысткего иннэго, поза спанем] – наоборот, именно в этот момент находило на него желание играть и делать всё другое, кроме сна (буквальный перевод: наоборот, именно в этот момент находило на него желание игры и делания всего другого, кроме спанья).
Rodzice baranka każdego wieczoru zastanawiali się, jak ułożyć go do snu [родҗице баранка каждэго вечору застанавяли ще, як уўожыҷь го до сну] – родители барашка каждый вечер задумывались о том, как уложить его спать.
Śpiewanie kołysanek nie skutkowało [щьпеване коўысанэк не скутковаўо] – пение колыбельных не давало результата.
Przeciwnie, baranek przyłączał się do śpiewania i o spaniu nie było mowy [пшэҷивне, баранэк пшыўоᴴчаў ще до щьпеваня и о спаню не быўо мовы] – наоборот, барашек присоединялся к пению и о сне не было речи.
Opowiadanie bajek na dobranoc również nie pomagało [оповядане баек на добраноц рувнеш не помагаўо] – рассказывание сказок на ночь также не помогало.
Na końcu każdej bajki baranek pytał o dalszy jej ciąg i zamiast senny robił się bardziej żwawy [на коньцу каждэй байки баранэк пытаў о дальшу ей ҷёᴴк и замяст сэнны робиў ще бардҗей жвавы] – в конце каждой сказки барашек спрашивал о дальнейшем ее ходе, и вместо того чтобы стать сонным, делался более подвижным.
Часть 2
Gdy skończyły się pomysły na usypianie baranka, rodzice zwrócili się o pomoc do innych owiec ze stada. Owce przychodziły, kręciły głowami, użalały się nad biednym barankiem i doradzały, jak umiały. Jedne proponowały, by nakrywać baranka podwójną kołderką, inne, by pił przed snem dużo mleka, jeszcze inne, by biegał i podskakiwał, aż zmęczenie go znuży. Pomysłów owce miały bez liku, jednaka nie były one skuteczne.
Na końcu z poradą przyszła najstarsza owca w stadzie. Długo rozmawiała z Bronkiem. Po rozmowie stwierdziła, że jest on bardzo mądrym barankiem. Jest ciekawy świata, wszystko wokół go interesuje i to właśnie dlatego nie może zasnąć. Owca zaproponowała, by przed snem Bronek robił to, co najbardziej lubi, czyli uczył się.
Перевод:
Gdy skończyły się pomysły na usypianie baranka, rodzice zwrócili się o pomoc do innych owiec ze stada [гды сконьчыўы ще помысўы на усыпяне баранка, родҗице звруҷили ще о помоц до иных овец зэ стада] – когда закончились идеи, как заставить заснуть барашка (буквальный перевод: об усыплении барашка), родители обратились за помощью к другим овцам стада.
Owce przychodziły, kręciły głowami, użalały się nad biednym barankiem i doradzały, jak umiały [офцэ пшыходҗиўы, крэнҷиўы гўовами, ужаляўы ще над бедным баранкем и дорадзаўы, як умяўы] – овцы приходили, крутили головами, жалели бедного барашка и советовали, как умели.
Jedne proponowały, by nakrywać baranka podwójną kołderką, inne, by pił przed snem dużo mleka, jeszcze inne, by biegał i podskakiwał, aż zmęczenie go znuży [еднэ пропоноваўы, бы накрываҷь баранка подвуйноᴴ коўдэркоᴴ, иннэ, бы пиў пшэт снэм дужо млека, ешчэ иннэ, бы бегаў и потскакиваў, аж змэᴴчэне го знужы] – одни предлагали накрывать барашка двойным одеялом, другие, чтобы пил перед сном много молока, еще другие, чтобы бегал и подскакивал, пока усталость его не утомит.
Pomysłów owce miały bez liku, jednaka nie były one skuteczne [помысўуф офцэ мяўы бэз лику, еднака не быўы онэ скутэчнэ] – идей овцы имели без числа, однако не были они результативными.
Na końcu z poradą przyszła najstarsza owca w stadzie [на коньцу с порадоᴴ пшышўа найстарша офца ф стадҗе] – в конце с советом пришла самая старшая овца в стаде.
Długo rozmawiała z Bronkiem [дўуго розмавяўа я бронкем] – долго говорила с Бронеком.
Po rozmowie stwierdziła, że jest on bardzo mądrym barankiem [по розмове стфердҗиўа, жэ ест он бардзо мондрым баранкем] – после разговора подтвердила, что он очень умный барашек.
Jest ciekawy świata, wszystko wokół go interesuje i to właśnie dlatego nie może zasnąć [ест цекавы сьфята, фшыстко вокуў го интересуе и вўащьне длятэго не можэ заснонць] – он интересуется миром, всё вокруг его интересует и именно поэтому он не может заснуть.
Owca zaproponowała, by przed snem Bronek robił to, co najbardziej lubi, czyli uczył się [офца запропоноваўа, бы пшэс снэм бронэк робиў то, со найбардҗей люби, чыли учыў се] – овца предложила, чтобы перед сном Бронек делал то, что больше всего любит, то есть учился.
Часть 3
A że stara owca była kiedyś nauczycielką, zaproponowała swoją pomoc. Każdego wieczoru przed snem uczyła Bronka liczenia. Jak wiadomo owce nie mają paluszków, dlatego uczą się licząc inne owce będące w stadzie. Mały baranek powtarzał za swoją nauczycielką, wskazując na owce „Jedna owca, druga owca, trzecia owca, czwarta owca, piąta owca, szósta owca, siódma owca, ósma owca, dziewiąta owca, dziesiąta owca”. Przy dziesiątej owcy baranek już zasnął.
Перевод:
A że stara owca była kiedyś nauczycielką, zaproponowała swoją pomoc [а жэ стара офца быўа кедысь научыҷелькоᴴ] – а старая овца была когда-то учительницей, предложила свою помощь.
Każdego wieczoru przed snem uczyła Bronka liczenia [каждэго вечору пшэд снэм учыўа бронка личэня] – каждый вечер перед сном учила Бронека счету.
Jak wiadomo owce nie mają paluszków, dlatego uczą się licząc inne owce będące w stadzie [як вядомо офцэ не майоᴴ палюшкуф, длятэго учоᴴ ще личонц иннэ офцэ бэндонцэ ф стадҗе] – как известно, овцы не имеют палочек (т.е. палочек для счёта), поэтому учатся, считая других овец, находящихся в стаде.
Mały baranek powtarzał za swoją nauczycielką, wskazując na owce „Jedna owca, druga owca, trzecia owca, czwarta owca, piąta owca, szósta owca, siódma owca, ósma owca, dziewiąta owca, dziesiąta owca” [маўы баранэк пофтажаў за сфойоᴴ научыцелькоᴴ, всказуйонц на офцэ: една офца, друга офца, тшэҷя офца, чфарта офца, пёнта офца, шуста офца, щюдма офца, усма офца, дҗевёнта офца, дҗещёнта офца] – маленький барашек повторял за своей учительницей, указывая на овец: «Одна овца, вторая овца, третья овца, четвертая овца, пятая овца, шестая овца, седьмая овца, восьмая овца, девятая овца, десятая овца».
Przy dziesiątej owcy baranek już zasnął [пшы дҗещёнтэй офцы баранэк юж засноў] – на десятой овце барашек уже заснул.
Часть 4
Tym razem nie policzył wszystkich owiec, jednak każdego wieczoru udawało mu się doliczyć coraz do większej liczby. Rodzice Bronka byli bardzo zadowoloni, bez trudu mogli ułożyć go do snu i w łatwy sposób nauczyć liczenia. Na szczęście stado, do którego należeli, było bardzo duże i starczyło na wiele, wiele wieczorów. Od tej pory baranek każdego wieczoru przed snem liczył owce.
Jeśli ktoś z was również ma trudności z zaśnięciem, niech spróbuje tej metody. Pamiętajmy jednak, by wybrać do liczenia bardzo, bardzo duże stado owiec.
Перевод:
Tym razem nie policzył wszystkich owiec, jednak każdego wieczoru udawało mu się doliczyć coraz do większej liczby [тым разэм не поличыў фшыстких овец, еднак каждэго вечору удаваўо му се доличыҷь цорас до веᴴкшэй личбы] – в тот раз не сосчитал всех овец, однако каждый вечер удавалось ему досчитать до всё большего числа.
Rodzice Bronka byli bardzo zadowoloni, bez trudu mogli ułożyć go do snu i w łatwy sposób nauczyć liczenia [родҗице бронка были бардзо задоволёны, бэс труду могли уўожыць го до сну и в ўатфы спосуп научыҷь личэня] – родители Бронека были очень довольны, без труда могли уложить его спать и легким способом научить счету.
Na szczęście stado, do którego należeli, było bardzo duże i starczyło na wiele, wiele wieczorów [на шчэᴴщьҷе стадо, до ктурэго належели, быўо бардзо дужэ и старчыўо на веле, веле вечоруф] – к счастью, стадо, к которому принадлежали, было очень большим, и (его) хватило на много, много вечеров.
Od tej pory baranek każdego wieczoru przed snem liczył owce [от тэй поры баранэк каждэго вечору пшэт снэм личыў офцэ] – с той поры барашек каждый вечер перед сном считал овец.
Jeśli ktoś z was również ma trudności z zaśnięciem, niech spróbuje tej metody [ещьли ктощь з вас рувнеш ма труднощьҷи з защьненьҷем, нех спрубуе тэй мэтоды] – если кто-то из вас также имеет трудности с засыпанием, пусть попробует этот метод.
Pamiętajmy jednak, by wybrać do liczenia bardzo, bardzo duże stado owiec [паментаймы еднак, бы выбраҷь до личэня бардзо, бардзо дужэ стадо овец] – будем помнить, однако, чтобы выбрать для подсчета очень, очень большое стадо овец.
Книги на польском | Książki po polsku
Книги на польском | Książki po polsku запись закреплена
Barrie J. M. Przygody Piotrusia Pana.
Дж. Барри. Питер Пэн.
Питер Пэн — мальчик, который не хочет взрослеть. Он вечно остается юным; у него сохраняются молочные зубы. Он сбежал из дома по дымоходу и улетел в Кенсингтонские сады, где познакомился с феями(Wikipedia).
Всем привет 
Учить польский язык 
легко.
Присоединяйся к чату и общайся на польском языке 
Книги на польском | Książki po polsku запись закреплена
National Geographic Traveler PL Numer Specjalny 4/2017
Книги на польском | Książki po polsku запись закреплена
Adaś Niezgódka uczy się w niezwykłej szkole – Akademii Pana Kleksa. Wśród przedmiotów szkolnych są takie jak przędzenie liter i kleksografia, a geografii chłopcy uczą się, grając w piłkę wielkim gumowym globusem. Wspaniały, baśniowy świat, pełen ciepła i humoru, kultowa postać nauczyciela – człowieka, który zna i rozumie swoich uczniów, dzieli ich radości i zmartwienia, nie boi się okazać własnych słabości i z tolerancją podchodzi do wad innych. Klasyczna powieść, która bawi i zachwyca kolejne pokolenia.
#ksiazkipopolsku
Книги на польском | Książki po polsku запись закреплена
Книги на польском | Książki po polsku запись закреплена
Wuj Franciszek, szalony wynalazca, tworzy maszynę do… kupna i sprzedaży czasu. Ci, którzy mają go za dużo mogą go sprzedać tym, którzy mają go za mało! Wynalazek rewolucjonizuje świat, chcą korzystać z niego wszyscy, biznesmeni i bezrobotni, starzy i młodzi. Czy przez to staną się szczęśliwsi?
Błyskotliwie, ironicznie i z humorem o współczesnym, zwariowanym świecie i ludzkim życiu, które ma sens wyłącznie dzięki walce z przeciwnościami losu.
Книги на польском | Książki po polsku запись закреплена
Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek – bestsellerowa i entuzjastycznie przyjmowana na całym świecie książka, przybliżająca dzieciom historie stu niezwykłych kobiet – jesienią ukaże się w Polsce nakładem Wydawnictwa Debit. Do tej pory prawa sprzedano do 25 krajów, a liczba ta stale rośnie.
Показать полностью.
Autorki tej wyjątkowej publikacji – Elena Favilli i Francesca Cavallo – postanowiły zmierzyć się z wszechobecnymi w literaturze dziecięcej stereotypami dotyczącymi płci i stworzyć zbiór opowieści o niezwykłych kobietach – wszystko po to, by zainspirować dziewczynki na całym świecie. Na realizację tego projektu w rekordowym czasie zebrały, za pośrednictwem Kickstartera, ponad milion dolarów! Taki wynik niewątpliwie świadczy o wyjątkowości przedsięwzięcia.
Powstała książka, w której „miejsce księżniczek zajęły kobiety z krwi i kości”: malarki, tancerki, aktywistki, piratki, astronautki, śpiewaczki jazzowe, władczynie, sportsmenki, lekarki, pisarki, przywódczynie polityczne – z każdego zakątka świata! Każda ze 100 opowieści została przepięknie zilustrowana. W projekcie brało udział 60 ilustratorek z całego świata. Wszystkie historie są utrzymane w konwencji bajki i każda składa się z jednostronicowego tekstu oraz portretu.
Польские сказки / Baśnie polskie Текст
Посоветуйте книгу друзьям! Друзьям – скидка 10%, вам – рубли
Как читать эту книгу
Перед вами – НЕ очередное учебное пособие на основе исковерканного (сокращенного, упрощенного и т. п.) авторского текста.
Перед вами прежде всего – интересная книга на иностранном языке, причем на настоящем, «живом» языке, в оригинальном, авторском варианте.
От вас вовсе не требуется «сесть за стол и приступить к занятиям». Эту книгу можно читать где угодно, например, в метро или лежа на диване, отдыхая после работы. Потому что уникальность метода как раз и заключается в том, что запоминание иностранных слов и выражений происходит подспудно, за счет их повторяемости, без СПЕЦИАЛЬНОГО заучивания и необходимости использовать словарь.
Существует множество предрассудков на тему изучения иностранных языков. Что их могут учить только люди с определенным складом ума (особенно второй, третий язык и т. д.), что делать это нужно чуть ли не с пеленок и, самое главное, что в целом это сложное и довольно-таки нудное занятие.
Но ведь это не так! И успешное применение Метода чтения Ильи Франка в течение многих лет доказывает: начать читать интересные книги на иностранном языке может каждый!
а также с любым уровнем подготовки (начиная с «нулевого»)!
Сегодня наш Метод обучающего чтения – это более двухсот книг на пятидесяти языках мира. И сотни тысяч читателей, поверивших в свои силы!
Итак, «как это работает»?
Откройте, пожалуйста, любую страницу этой книги. Вы видите, что текст разбит на отрывки. Сначала идет адаптированный отрывок – текст с вкрапленным в него дословным русским переводом и небольшим лексико-грамматическим комментарием. Затем следует тот же текст, но уже неадаптированный, без подсказок.
Если вы только начали осваивать польский язык, то вам сначала нужно читать текст с подсказками, затем – тот же текст без подсказок. Если при этом вы забыли значение какого-либо слова, но в целом все понятно, то не обязательно искать это слово в отрывке с подсказками. Оно вам еще встретится. Смысл неадаптированного текста как раз в том, что какое-то время – пусть короткое – вы «плывете без доски». После того как вы прочитаете неадаптированный текст, нужно читать следующий, адаптированный. И так далее. Возвращаться назад – с целью повторения – НЕ НУЖНО! Просто продолжайте читать ДАЛЬШЕ.
Сначала на вас хлынет поток неизвестных слов и форм. Не бойтесь: вас же никто по ним не экзаменует! По мере чтения (пусть это произойдет хоть в середине или даже в конце книги) все «утрясется», и вы будете, пожалуй, удивляться: «Ну зачем опять дается перевод, зачем опять приводится исходная форма слова, все ведь и так понятно!» Когда наступает такой момент, «когда и так понятно», вы можете поступить наоборот: сначала читать неадаптированную часть, а потом заглядывать в адаптированную. Этот же способ чтения можно рекомендовать и тем, кто осваивает язык не «с нуля».
Язык по своей природе – средство, а не цель, поэтому он лучше всего усваивается не тогда, когда его специально учат, а когда им естественно пользуются – либо в живом общении, либо погрузившись в занимательное чтение. Тогда он учится сам собой, подспудно.
Для запоминания нужны не сонная, механическая зубрежка или вырабатывание каких-то навыков, а новизна впечатлений. Чем несколько раз повторять слово, лучше повстречать его в разных сочетаниях и в разных смысловых контекстах. Основная масса общеупотребительной лексики при том чтении, которое вам предлагается, запоминается без зубрежки, естественно – за счет повторяемости слов. Поэтому, прочитав текст, не нужно стараться заучить слова из него. «Пока не усвою, не пойду дальше» – этот принцип здесь не подходит. Чем интенсивнее вы будете читать, чем быстрее бежать вперед, тем лучше для вас. В данном случае, как ни странно, чем поверхностнее, чем расслабленнее, тем лучше. И тогда объем материала сделает свое дело, количество перейдет в качество. Таким образом, все, что требуется от вас, – это просто почитывать, думая не об иностранном языке, который по каким-либо причинам приходится учить, а о содержании книги!
Главная беда всех изучающих долгие годы какой-либо один язык в том, что они занимаются им понемножку, а не погружаются с головой. Язык – не математика, его надо не учить, к нему надо привыкать. Здесь дело не в логике и не в памяти, а в навыке. Он скорее похож в этом смысле на спорт, которым нужно заниматься в определенном режиме, так как в противном случае не будет результата. Если сразу и много читать, то свободное чтение по-польски – вопрос трех-четырех месяцев (начиная «с нуля»). А если учить помаленьку, то это только себя мучить и буксовать на месте. Язык в этом смысле похож на ледяную горку – на нее надо быстро взбежать! Пока не взбежите – будете скатываться. Если вы достигли такого момента, когда свободно читаете, то вы уже не потеряете этот навык и не забудете лексику, даже если возобновите чтение на этом языке лишь через несколько лет. А если не доучили – тогда все выветрится.
А что делать с грамматикой? Собственно, для понимания текста, снабженного такими подсказками, знание грамматики уже не нужно – и так все будет понятно. А затем происходит привыкание к определенным формам – и грамматика усваивается тоже подспудно. Ведь осваивают же язык люди, которые никогда не учили его грамматику, а просто попали в соответствующую языковую среду. Это говорится не к тому, чтобы вы держались подальше от грамматики (грамматика – очень интересная вещь, занимайтесь ею тоже), а к тому, что приступать к чтению данной книги можно и без грамматических познаний.
Эта книга поможет вам преодолеть важный барьер: вы наберете лексику и привыкнете к логике языка, сэкономив много времени и сил. Но, прочитав ее, не нужно останавливаться, продолжайте читать на иностранном языке (теперь уже действительно просто поглядывая в словарь)!
Отзывы и замечания присылайте, пожалуйста, по электронному адресу frank@franklang.ru
Kazimierz Władysław Wójcicki (Казимеж Владыслав Вуйцицкий)
1. Waligóra i Wyrwidąb [1] (Валигора = Валигор и Вырвидуб)
Żona jednego myśliwca (жена одного охотника), zbierając w lesie jagody (собирая в лесу чернику; las – лес; jagoda – ягода; jagody – мн. черника), porodziła tam bliźnięta (родила там близнецов: «близнецы»; porodzić – уст. родить; bliźnięta – близнецы); a obydwa byli chłopcy (и оба были мальчики); sama zaraz wnet umarła (сама сразу же умерла, zaraz; wnet – сразу).
Zostawione niemowlęta nie karmiła żadna z niewiast (оставленных младенцев не кормила ни одна из женщин; niemowlę – грудной ребёнок, младенец; mówić – говорить; niewiasta – женщина); jednego karmiła wilczyca (одного кормила волчица), a drugiego niedźwiedzica (а другого – медведица). Co wykarmiła wilczyca (/тот/, что = которого выкормила волчица), ten się nazwał Waligóra (тот назвался Валигор; nazwać się – назваться; nazywać się – называться; jak się nazywasz? – как тебя зовут?); drugi Wyrwidąb się nazwał (второй Вырвидубом назвался; drugi – другой; второй). Pierwszy siłą walił góry (первый силой валил горы), drugi (второй), jakby kłosy zboża (словно колосья хлебов = хлебные колосья; zboże – хлеба), najtęższe wyrywał dęby (самые рослые вырывал дубы; tęgi – крупный, рослый).
Żona jednego myśliwca, zbierając w lesie jagody, porodziła tam bliźnięta; a obadwa byli chłopcy, sama zaraz wnet umarła.
Zostawione niemowlęta nie karmiła żadna z niewiast: jednego karmiła wilczyca, a drugiego niedźwiedzica. Którego wykarmiła wilczyca, ten się nazwał Waligóra; drugi Wyrwidąb się nazwał. Pierwszy siłą walił góry, drugi jakby kłosy zboża najtęższe wyrywał dęby.
Że się kochali wzajemnie (так как они любили друг друга; że – так как; kochać się – любить друг друга; wzajemnie – взаимно, обоюдно), wychodzili na wędrówkę (выходили = отправились в путешествие; wychodzić – выходить; wędrówka – путешествие, поход), by obchodzić świat szeroki (чтобы обойти белый свет: «широкий свет»; szeroki – широкий; pójść w szeroki świat – пуститься по белу свету). Idą przez puszczę ciemną dzień jeden i drugi (идут через тёмный дремучий лес день и второй; puszcza – пуща; дремучий лес); w dniu się trzecim zatrzymali (на третий день остановились: «в третьем дне остановились»), bo drogę zaparła góra (потому что дорогу заперла = перегородила гора; zaprzeć – запереть) i skalista, i wysoka (и скалистая, и высокая).
– Co my zrobiem teraz (что мы сделаем сейчас; zrobiem = zrobimy), bracie (брат; brat)?! – Wyrwidąb smutnie zawoła (Вырвидуб восклицает = воскликнул печально; smutnie – печально).
Że się kochali wzajemnie, wychodzili na wędrówkę, by obejść świat szeroki. Idą przez puszczę ciemną dzień jeden i drugi, w dniu się trzecim zatrzymali, bo drogę zaparła góra i skalista, i wysoka.
– Co my zrobim teraz, bracie? – Wyrwidąb smutnie zawoła.
– Nie troskaj się (не беспокойся; troszczyć się o kogoś, coś – заботиться, беспокоиться о ком-л., чём-л.), bracie miły (брат милый), ja tę górę precz odrzucę (я эту гору отброшу прочь), by nam droga wolną była (чтобы нам дорога свободной = свободна была; wolny – свободный).
I podpiera ją plecami (и подпирает её спиной; plecy – мн. спина), i przewraca górę z trzaskiem (и переворачивает гору с треском); odsunął ją na pół mili (отодвинул её на полмили). Poszli sobie zatem dalej (пошли себе таким образом дальше; zatem – следовательно, итак, таким образом).
– Nie troskaj się, bracie miły, ja tę górę precz odrzucę, by nam droga wolną była.
I podpiera ją plecami, i przewraca górę z trzaskiem; odsunął ją na pół mili. Poszli sobie zatem dalej.
Idą prosto (идут прямо), aż dąb wielki stoi na środku drogi (/видят/ дуб большой стоит посреди дороги; aż – вплоть до; пока не; środek – середина); zatrzymuje ich w pochodzie (задерживает их в пути: «в шествии»; pochód – шествие). Wyrwidąb więc naprzód idzie (стало быть = поэтому Вырвидуб идёт вперёд; więc – итак, следовательно, стало быть), obejmuje go rękoma (обхватывает его руками; obejmować – обнимать, обхватывать), wyrywa z całym korzeniem i rzuca na bliską rzekę (вырывает со всем корнем и бросает на близкую реку).
Idą prosto, aż dąb wielki stoi na środku drogi; zatrzymuje ich w pochodzie. Wyrwidąb więc naprzód idzie, obejmuje go rękoma, wyrywa z całym korzeniem i rzuca na bliską rzekę.
Ale chociaż tacy mocni (но хотя они /и/ такие сильные /были/; taki – такой), nogi przecież utrudzili (ноги всё-таки натрудили); więc pod lasem odpoczęli (поэтому у леса отдохнули; pod – под; возле; у; odpocząć – отдохнуть). Jeszcze sen nie skleił powiek (ещё сон не склеил веки: «век»; powieka – веко), patrzą (смотрят), aż mały człowieczek leci ku nim (маленький человечек летит к ним), lecz tak prędko (но так быстро), że ptak żaden ni zwierz żaden nie potrafiłby go zgonić (что ни одна птица и ни один зверь не смог бы его догнать; potrafić – суметь, смочь; zwierz – собир. звери; zgonić = zegnać – согнать; загнать /например, лошадь/).
Zdziwieni (удивлённые), wstają na nogi (встают на ноги), gdy on człeczek w ptasim locie zatrzymuje się przed nimi (когда оный человечек в птичьем полёте останавливается перед ними; lot – полёт; on – уст. высок. оный; człek – книжн. человек).
Ale chociaż tacy mocni, nogi przecież utrudzili, więc pod lasem odpoczęli. Jeszcze sen nie skleił powiek, patrzą, aż mały człowieczek leci ku nim, lecz tak prędko, że ptak żaden ni zwierz żaden nie potrafiłby go zgonić.
Zdziwieni wstają na nogi, gdy on człeczek w ptasim locie zatrzymuje się przed nimi.
– Jak się macie (как поживаете; mieć się – чувствовать себя, поживать), parobczaki (парни; parobczak – парень, парубок)! – rzekł wesoło i radośnie (сказал весело и радостно; rzec – сказать, произнести, молвить) – widzę (вижу), żeście utrudzeni (что вы утомились: «утомлённые»; utrudzić się – натрудиться, утомиться; że – что; jesteście – вы есть); jeśli wola wasza będzie (если будет ваша воля), w jednej chwili was zaniosę tam (в одно мгновение вас отнесу – отвезу туда; chwila – минута; момент, мгновение; w jednej chwili – в одну минуту, в одно мгновение), gdzie jeno zażądacie (куда только захотите: «потребуете»; zażądać – потребовать; jeno – книжн. только).
Rozwinął piękny kobierzec (развернул красивый ковёр).
– No (ну), siadajcie społy ze mną (садитесь вместе со мной; społy = społem – уст. вместе)!
– Jak się macie, parobczaki?! – rzekł wesoło i radośnie – widzę, żeście utrudzeni, jeśli wola wasza będzie, w jednej chwili was zaniosę tam, gdzie jeno zażądacie.
Rozwinął piękny kobierzec.
– No, siadajcie społy ze mną!
Wyrwidąb więc z Waligóra usiedli wygodnie na nim (Вырвидуб с Валигором сели удобно на нём, usiąść – сесть). Człeczek klasnął (человечек хлопнул в ладоши; klasnąć – хлопнуть/ударить в ладоши), a kobierzec niesie ich, by ptak na skrzydłach (а ковёр несёт их бы = будто птица на крыльях).
– Zapewne was to dziwiło (вероятно, вас то удивило: «удивляло»; dziwić – удивлять)? – człeczek mały znowu rzeknie (молвит снова маленький человечек, rzeknąć = rzec) – żem tak prędko biegł po ziemi (что я так быстро бежал по земле): widzicie (видите), oto trzewiki (вот башмаки), com dostał od czarownika (что я получил от /одного/ колдуна); kiedy wdzieję (когда я /их/ надену), wtedy biegnę (тогда бегу): co krok (что шаг) – to mila (то миля); co skoczę (что прыжок: «прыгну»; skoczyć – прыгнуть) – to dwie (то две).
Wyrwidąb więc z Waligórą usiedli wygodnie na nim. Człeczek klasnął, a kobierzec niesie ich, by ptak na skrzydłach.
– Zapewne was to dziwiło? – człeczek mały znowu rzeknie – żem tak prędko biegł po ziemi: widzicie, oto trzewiki, com dostał od czarownika; kiedy wdzieję, wtedy biegnę: co krok – to mila, co skoczę – to dwie.
Waligóra prosi tedy (Валигор просит тогда), Wyrwidąb łączy swe prośby (Вырвидуб присоединяется со своими просьбами: «присоединяет свои просьбы»; łączyć – присоединять), by dał po jednym trzewiku (чтобы он /им/ дал по одному башмаку), bo chociaż są tacy mocni (потому что, хотя они /и/ такие сильные), jednak droga nogi trudzi (однако дорога ноги утомляет). Poruszony więc prośbami (тогда, растроганный просьбами; poruszyć – взволновать; тронуть, растрогать), podarował im trzewiki (подарил он им башмаки). Gdy niemało ulecieli (когда немало отлетели = пролетели; ulecieć – отлететь), zsadził ich pod wielkim miastem (высадил у большого города; pod – под; у), a w tym mieście był smok wielki (а в том городе был дракон большой = огромный; wielki – большой), co dzień wiele ludzi zjadał (ежедневно много людей съедал; co dzień – ежедневно).
Król ogłosił (король объявил):
Waligóra prosi tedy, Wyrwidąb łączy swe prośby, by dał po jednym trzewiku, bo chociaż są tacy mocni, jednak droga nogi trudzi. Poruszony prośbami podarował im trzewiki! Gdy niemało ulecieli, zsadził ich pod wielkim miastem, a w tym mieście był smok wielki, który co dzień wiele ludzi zjadał.
„Kto się znajdzie (/если/ найдётся кто = кто-то), że tego smoka zabije (что = кто этого дракона убьёт), dwie mam córy do wyboru (двух имею дочерей на выбор; córa – книжн. дочь, wybór – выбор; do wyboru – на выбор): jedną oddam mu za żonę i po śmierci tron swój oddam (одну отдам ему в жёны и после смерти трон свой отдам; za – в /при указании на должность, функцию, и т. д./; za żonę – в жёны)“.
Stają więc bracia przed królem (стоят братья перед королём), oświadczają swą gotowość (заявляют о своей готовности: «свою готовность»), że zabiją tego smoka (что убьют этого дракона). Pokazano im jaskinię (показано = показали им пещеру), gdzie ten potwór zamieszkiwał (где это чудовище обитало; zamieszkiwać – проживать, жить, обитать). Idą śmiało (идут смело); na pół drogi on się mały człeczek zjawia (на полпути оный маленький человечек появляется; droga – дорога, путь).
„Kto się znajdzie, że tego smoka zabije, dwie mam córy, do wyboru: jedną oddam mu za żonę i po śmierci tron swój oddam”.
Stają więc bracia przed królem, oświadczają swą gotowość, że zabiją tego smoka. Pokazano im jaskinię, gdzie ten potwór zamieszkiwał. Idą śmiało; na pół drogi aż się mały człeczek zjawia.
– Jak się macie, przyjaciele (как поживаете, друзья)! Wiem (я знаю), gdzie kres jest waszej drogi (где конец вашего пути, kres – край; конец), lecz posłuchajcie mej rady (но послушайте моего совета; mej = mojej; rada – совет): włóż każdy na nogę trzewik (надень = наденьте каждый на ногу башмак), bo smok jak wyskoczy nagle (потому что дракон как выскочит внезапно; nagle – вдруг, неожиданно, внезапно), nie da nawet machnąć ręką (не даст даже махнуть рукой).
Posłuchali mądrej rady (послушали мудрого совета). Wyrwidąb stanął przed jamą (Вырвидуб встал перед ямой), wzniósł z zamachem dąb ogromny (поднял огромный дуб с замахом = замахнувшись; zamach – взмах; замах), by jak tylko łeb ukaże (чтобы как только голову покажет; łeb – голова животного), jednym ciosem smoka zgładził (одним ударом дракона убить: «убил»; zgładzić – убить). Waligóra zaszedł z tyłu i jaskinią z szczerej skały trzęsie jakby snopem żyta (Валигор зашёл сзади и пещерой из чистой скалы трясёт словно снопом ржи; tył – зад; z tyłu – сзади; szczery – перен. чистый).
– Jak się macie, przyjaciele! wiem, gdzie kres jest waszej drogi, lecz posłuchajcie mej rady: włóż każdy na nogę trzewik, bo smok jak wyskoczy nagle, nie da nawet machnąć ręką.
Posłuchali mądrej rady. Wyrwidąb stanął przed jamą, wzniósł z zamachem dąb ogromny, by jak tylko łeb ukaże, jednym ciosem smoka zgładził. Waligóra zaszedł z tylu i jaskinią z szczerej skały trzęsie jakby snopem żyta.
Smok wypada z jamy nagle (дракон выскакивает вдруг из ямы; wypadać – выбегать; выскакивать), a Wyrwidąb, przestraszony (а Вырвидуб, испуганный), zapomniawszy i o kłodzie (забыв и о бревне), co ją trzymał w obu rękach (что его = которое держал обеими руками: «в обеих руках»), szczęściem (счастье: «счастьем»), że wdział dany trzewik (что надел данный = подаренный башмак; dać – дать), bo uskoczył na dwie mile (потому что отпрыгнул на две мили). Smok go nie mogąc dogonić (дракон, не в силах его догнать; móc – мочь), obrócił na Waligórę (повернул на Валигора); ten w przestrachu skałę podniósł i z zamachem silnie rzucił (тот, в испуге, скалу поднял и, замахнувшись, сильно бросил), a głaz świszcząc padł na ziemię i przycisnął ogon smoka (а скала со свистом упала на землю и придавила хвост дракона; głaz – скала; валун, большой камень; przycisnąć – прижать, придавить). Waligóra, choć tak mocny (Валигор, хоть так = такой сильный), w tył uskoczył na dwie mile i zobaczył brata swego (назад отпрыгнул на две мили и увидел своего брата; swego = swojego).
Smok wypada z jamy nagle, a Wyrwidąb przestraszony, zapomniawszy i o kłodzie, co ją trzymał w obu rękach, szczęściem, że wdział dany trzewik, bo uskoczył na dwie mile. Smok go nie mogąc dogonić, obrócił się na Waligórę; ten w przestrachu skałę podniósł i z zamachem silnie rzucił, a głaz, świszcząc, padł na ziemię i przycisnął ogon smoka. Waligóra, choć tak mocny, w tył uskoczył na dwie mile i zobaczył brata swego.
– Idźmy teraz, bracie, razem (идём теперь, брат, вместе); smok się z miejsca nie poruszy (дракон с места не двинется), ty go uderz kłodą dębu (ты его ударь дубовым бревном: «бревном дуба»), a ja go przywalę górą (а я его привалю горой).
Idą naprzód więcej śmiało (идут вперёд ещё смелее: «больше смело»; więcej – больше); jeden w ręku niesie górę (один в руке несёт гору), a drugi dębem wywija (а второй дубом размахивает). Zawył smok jak stado wilków (завыл дракон как стая волков; stado – стадо; стая), widząc obu przeciwników (видя обоих противников); chciał się rzucić (хотел /на них/ броситься), lecz daremnie (но тщетно), ogon ciężki głaz przyciska (хвост прижимает тяжёлая скала). Wyrwidąb uderza silnie i rozgniata łeb na miazgę (Вырвидуб ударяет = ударил сильно и размозжил голову дракона; rozgnieść – раздавить; miazga – размельчённая масса; rozgnieść na miazgę – раздробить; размозжить), a brat jego rzuca górę i zakrywa całe ścierwo (а брат его бросает гору и закрывает /ей/ всю тушу; ścierwo – падаль, труп /животного/).
Król już czekał (король уже ждал) przyjął obu i dał im po jednej córze (принял обоих и дал им по одной дочери; córa); a kiedy niedługo umarł (а когда вскоре умер), królestwem się podzielili i szczęśliwie sobie żyli (королевством /между собой/ поделились и счастливо себе жили).
– Idźmy teraz, bracie, razem, smok się z miejsca nie poruszy, ty go uderz kłodą dębu, a ja go przywalę górą.
Idą wprzód więcej śmiało, jeden w ręku niesie górę, a drugi dębem wywija. Zawył smok jak stado wilków, widząc obu przeciwników: chciał się rzucić, lecz daremnie, ogon ciężki głaz przyciska. Wyrwidąb uderza silnie i rozgniata łeb na miazgę, a brat jego rzuca górą i zakrywa całe ścierwo.
Król już czekał; przyjął obu i dał im po jednej córze; a kiedy niedługo umarł, królestwem się podzielili i szczęśliwie sobie żyli.
